ตั้งโรงพยาบาล
เมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2429 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งคณะกรรมการขึ้นคณะหนึ่งเพื่อจัดสร้างโรงพยาบาล ได้ตกลงใช้พื้นที่ทางทิศเหนือของโรงเรียนแหม่มโคล ซึ่งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาทางฝั่งธนบุรีเป็นที่ตั้งโรงพยาบาล ในคราวเดียวกันนั้นโปรดเกล้าฯ ให้จัดงานพระราชทานเพลิงพระศพพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ ที่ท้องสนามหลวง และอาคารต่าง ๆ ในงานนี้ได้รื้อไปก่อสร้างบางส่วนของโรงพยาบาลด้วย เมื่อสร้างเสร็จได้เสด็จไปทรงกระทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2431 พระราชทานนามว่า ศิริราชพยาบาล นับเป็นโรงพยาบาลแห่งแรกของไทยที่รักษาพยาบาลตามแผนปัจจุบัน
โรงเรียนฝึกหัดวิชาแพทย์แผนปัจจุบันของรัฐบาล มีชื่อเรียกครั้งแรกว่า โรงเรียนแพทยากร ต่อมาได้พระราชทานนามใหม่ว่า "โรงเรียนราชแพทยาลัย" โดยมีหมอจอร์จ บี. แม็กฟาร์แลนด์ ทำหน้าที่ฝึกสอนด้วยความอุตสาหะจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระอาจวิทยาคม
ต่อมาสมัยรัชกาลที่ 6 ทรงสถาปนาโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็น "จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย" และทรงรวมโรงเรียนราชแพทยาลัยเข้าในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยด้วย การศึกษาแพทย์ได้วิวัฒนาการเป็นลำดับ
 |
| สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก หรือที่เรียกโดยทั่วไปว่า สมเด็จพระราชบิดา ทรงทำให้การแพทย์แผนปัจจุบันเจริญแพร่หลายในประเทศไทย |
และผู้ที่เป็นกำลังสำคัญของศิริราชพยาบาลในสมัยต่อมาก็คือสมเด็จพระราชบิดา เจ้าฟ้าชายมหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ (ในรัชกาลที่ 9 ได้สถาปนาเป็นสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก) ซึ่งได้ทรงเสียสละทั้งพระราชทรัพย์และพระวรกายส่งเสริมสนับสนุนให้การแพทย์ของไทยเจริญรุ่งเรืองขึ้นอย่างรวดเร็ว จนได้รับการถวายพระนามว่า พระบิดาแห่งการแพทย์ไทยแผนปัจจุบัน และถือเอาวันที่ 24 กันยายน (พ.ศ. 2472) อันเป็นวันที่ตรงกับวันสิ้นพระชนม์ของพระองค์ท่านเป็น "วันมหิดล"
 |
| โรงพยาบาลศิริราชในสมัยแรกตั้ง เป็นเรือนใช้ไม้ที่รื้อมาจากอาคารที่ปลูกล้อมพระเมรุในงานถวายพระเพลิงสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ สร้างขึ้นเมื่อแรกเริ่ม 15 หลัง |
ที่มา: หนังสือ 100 รอยอดีต โดย ส. พลายน้อย สำนักพิมพ์สารคดี พ.ศ. 2545